W miniony wtorek, 20 listopada 2024 roku, w Małopolskim Centrum Kultury SOKÓŁ odbyły się niezwykle ważne wykłady w ramach 19. edycji programu LABIRYNT HISTORII. Uczestnicy mieli okazję zgłębić temat Powstania Warszawskiego i jego lokalnych echa, które wciąż kształtują pamięć o tej tragicznej kartę historii.
- Wprowadzenie w tematykę wykładów
- Historie lokalnych bohaterów
- Refleksje nad zbrodniami masowymi
- Osobiste historie bohaterów
- Podsumowanie i refleksje
Wprowadzenie w tematykę wykładów
Wykłady otworzyły dr Maria Molenda, prezes Fundacji Nomina Rosae, oraz Alina Marek, dyrektor Pedagogicznej Biblioteki Wojewódzkiej w Nowym Sączu. Tematyka tego wydarzenia dotyczyła nie tylko samego powstania, ale także roli, jaką w tym kontekście odegrali mieszkańcy Sądecczyzny. Uczestnicy mieli okazję spojrzeć na tę historyczną chwilę z różnych perspektyw, co pozwoliło na głębsze zrozumienie kontekstu społecznego i historycznego.
Historie lokalnych bohaterów
Jednym z kluczowych wystąpień był wykład dr. Jakuba Bulzaka z I Liceum Ogólnokształcącego im. Jana Długosza, który skupił się na mniej znanym, ale istotnym aspekcie powstania – „Synowie i córki Ziemi Sądeckiej w Powstaniu Warszawskim”. Prelegent przybliżył sylwetki osób związanych z regionem, podkreślając ich zaangażowanie w walki oraz pomoc, jaką mieszkańcy Ziemi Sądeckiej udzielili warszawskim uchodźcom. Zorganizowane zbiórki i długofalowe wsparcie dla wysiedlonych trwały aż do wiosny 1945 roku, co świadczy o solidarności i empatii społeczności lokalnej wobec dramatycznych wydarzeń w stolicy.
Refleksje nad zbrodniami masowymi
Kolejny wykład, który przyciągnął dużą uwagę, dotyczył mechanizmów zbrodni masowych. Dr Alicja Bartuś z Oświęcimskiego Instytutu Praw Człowieka w swoim wystąpieniu pod tytułem „Pamięć odnajdywana. Mechanizmy zbrodni masowych i ich skutki” poruszyła dramatyczne losy warszawiaków deportowanych do obozów po upadku powstania. Analizując skutki wojny, zwróciła uwagę na dehumanizację i przemoc systemową, które prowadzą do tragedii o wymiarze ludobójstwa. Jej wystąpienie stało się nie tylko przypomnieniem o bolesnej historii, ale również ostrzeżeniem przed powtórzeniem się podobnych wydarzeń w przyszłości.
Osobiste historie bohaterów
Na koniec, Michał Komuda z Muzeum Powstania Warszawskiego zaprezentował wzruszającą historię Danuty Gałkowej, sanitariuszki z Batalionu „Chrobry I”. Wykład nosił tytuł „Siostro! Ratuj!” i ukazywał heroizm „Blondynki”, która z narażeniem życia uratowała 21 osób w staromiejskim szpitalu. Jej osobiste przeżycia, zebrane w książce „Byłam warszawskim Robinsonem”, ukazały nie tylko dramatyzm sytuacji, ale także głęboką ludzką solidarność w obliczu niewyobrażalnego cierpienia.
Podsumowanie i refleksje
Wykłady, które miały miejsce w ramach 19. edycji LABIRYNTU HISTORII, stanowiły istotny krok w kierunku kultywowania pamięci o Powstaniu Warszawskim. Uczestnicy mogli nie tylko posłuchać o faktach historycznych, ale także zrozumieć emocjonalny kontekst tych wydarzeń. Historie lokalnych bohaterów, ich odwaga oraz solidarność z innymi w trudnych czasach przypominają nam, jak ważne jest pielęgnowanie pamięci o przeszłości. Organizatorzy serdecznie dziękują wszystkim prelegentom oraz uczestnikom za ich obecność i zaangażowanie w to ważne wydarzenie.
Według informacji z: Małopolskie Centrum Kultury