Mączniak prawdziwy zbóż i traw jest jedną z najlepiej rozpoznawanych chorób zbóż. Daje bardzo charakterystyczne objawy w postaci białej i gąbczastej grzybni, widocznej na powierzchni roślin. Pierwsze objawy tej choroby można zaobserwować już jesienią, zwłaszcza na oziminach sianych w optymalnym terminie agrotechnicznym. Wiosną do infekcji dochodzi, gdy temperatura powietrza przekroczy 5°C. Choroba rozwija się przez cały okres wegetacji zbóż i przy braku skutecznej ochrony grzybobójczej, może występować nawet na kłosie.
Co warto wiedzieć o mączniaku prawdziwym zbóż i traw?
Ta jednostka chorobowa powodowana jest przez Blumeria graminis zaliczanego do rodziny mączniakowatych, do której należą również inne gatunki powodujące mączniaka prawdziwego występującego na większości roślin uprawnych.
Sprawca choroby jest pasożytem bezwzględnym zwanym także obligatoryjnym. Oznacza to, że rozwija się tylko na żywych tkankach roślin i nie prowadzi do śmierci rośliny. W przeciwieństwie do innych sprawców chorób między innymi septoriozy liści pszenicy, czy też brunatnej plamistości liści.
Choroba występuje w gatunkach uprawnych, ale również na roślinach z rodziny wiechlinowatych dzikożyjących, z których w łatwy sposób może przenosić się na plantacje zbóż ozimych i jarych.
Rola metod niechemicznych w ograniczeniu występowania mączniaka prawdziwego
Zabieg chemiczny zgodnie z zasadami Integrowanej Ochrony Roślin obowiązującymi wszystkich producentów rolnych jest ostatecznością i należy go wykonać po przekroczeniu progu ekonomicznej szkodliwości. W celu ograniczenia negatywnego wpływu mączniaka prawdziwego zbóż i traw należy przeprowadzić szereg działań zapobiegawczych:
- skonstruowanie płodozmianu ograniczającego występowanie zbóż po sobie
- unikanie uprawy zbóż ozimych w najbliższym sąsiedztwie zbóż jarych
- wybór odmian o bardzo dobrej zdrowotności np. RGT Depot lub Impresja
- prowadzenie zbilansowanego nawożenia mineralnego
- odpowiednie gospodarowanie resztkami pożniwnymi — stosowanie preparatu mikrobiologicznego Convert WG w celu przyspieszenia rozkładu i ograniczenia miejsc zimowania sprawcy choroby
Zagrożenie dla upraw rośnie wraz ze wzrostem uprawy
Choroba występuje powszechnie w uprawie pszenicy ozimej. Inne gatunki zbóż są na nią mniej narażone. Nie mniej wymagany jest ich monitoring pod kątem występowania tej choroby i wykonanie zabiegu chemicznego, jeżeli porażenie przekroczy ekonomiczny próg szkodliwości.
Ocena szkodliwości mączniaka prawdziwego zbóż i traw jednoznacznie wskazuje, że jego wpływ na plon jest tym większym, im atakuje młodsze liście. Sprawca nie prowadzi bezpośrednio do nekroz liści, ale znacznie ogranicza powierzchnię fotosyntez, gdy zaatakuje liść flagowy i podflagowyy. Mączniak prawdziwy występujący w dolnych partiach roślin i odpowiednio kontrolowany nie jest zagrożeniem dla plonu.
Kiedy wykonać zabieg?
W związku z powyższym niższy próg ekonomicznej szkodliwości jest w wyższych fazach rozwojowych i tak:
- od początku kłoszenia (od fazy BBCH 50)- pierwsze symptomy na liściu podflagowym, flagowym lub kłosie uprawniają do zabiegu
- od początku strzelania w źdźbło do początku fazy liścia falowego (BBCH 30-39) - 10% źdźbeł porażonych
- w fazie krzewienia (BBCH 20-29) to aż od 50 do 70% roślin z objawami choroby, występującymi na liściach lub źdźble
Zwalczanie chemiczne
Rośliny zbóż narażone są przez cały okres wzrostu na infekcję Blumeria graminis, dlatego też niezbędne jest prowadzenie nieustannego monitoringu plantacji oraz uwzględnienie tej jednostki chorobowej w zabiegu T1 i T2.
Większość dostępnych w sprzedaży środków grzybobójczych np. tu https://osadkowski.pl/srodki-ochrony-roslin/fungicydy--c-001107 "działa" na mączniaka prawdziwego zbóż i traw. Jednak wśród substancji czynnych wchodzących w skład fungicydów są "prawdziwi specjaliści" w walce z tą chorobą. Do najbardziej znanych i cenionych przez praktyków substancji należy zaliczyć:
- fenpropidynę
- cyflufenamid
- proquinazid
- metrafenon
- spiroksyaminę
Tym razem bliżej przyjrzymy się substancji czynnej proquinazid, która jest zawarta między innymi w fungicydzie Talius 200 EC. Ma ona bardzo dobre działanie interwencyjne i zapobiegawcze, nawet do 8 tygodni. Na roślinie działa powierzchniowo, co nie pozwala na skuteczne zabezpieczenie nowych przyrostów. Dodatkowo substancja czynna, zastosowana w programie ochrony, wspiera działanie innych produktów zwalczaniu takich chorób jak septorioza liści, czy rdza brunatna.
